Jubileusz jest okazją do przybliżenia historii i podkreślenia rangi tego wyjątkowego zabytku, dlatego przez cały 2023 r. będą odbywały się wydarzenia z Kanałem Augustowskim w roli głównej. Inicjatorem i organizatorem obchodów jest Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie przy wsparciu m.in. samorządu województwa podlaskiego.
Mural, spływ i pomnik gen. Prądzyńskiego
Już 29 kwietnia zostanie otwarty sezon żeglugowy na Kanale Augustowskim. Otwarcie to będzie połączone z pokazami ratownictwa wodnego i rodzinnym piknikiem edukacyjnym. Na otwarcie sezonu turystycznego 1 maja odbędzie się też rajd rowerowy. W maju jest również zaplanowana wycieczka szlakiem Kanału Augustowskiego. Z kolei w czerwcu – od 8 do 11 – odbędzie się spływ z udziałem 200 kajaków. Koniec lipca to czas, kiedy do Augustowa ściągają miłośnicy imprezy Pływanie Na Byle Czym „Co ma pływać nie utonie”. W planach jest także stworzenie muralu upamiętniającego budowę Kanału Augustowskiego. Kanał ma być też promowany w Brukseli.
Organizatorzy obchodów jubileuszu zapowiadają też uhonorowanie inżyniera, autora projektu Kanału Augustowskiego Ignacego Prądzyńskiego. Nad Kanałem stanie pomnik jego twórców i właśnie gen. Prądzyńskiego.
Kanał Augustowski – raj nie tylko dla kajakarzy
Kanał Augustowski, budowany na początku XIX wieku, to jedna z największych atrakcji Augustowszczyzny. Powstał, by uniknąć płacenia wysokich ceł nałożonych przez rząd pruski za towary eksportowane z Królestwa Polskiego przez port w Gdańsku.
W 1823 roku Ignacy Prądzyński rozpoczął prace nad projektem Kanału Augustowskiego, który miał połączyć dorzecze Narwi z Niemnem. Budowę rozpoczęto w 1824 roku, zakończono w 1838 roku, a rok później otwarto żeglugę na Kanale.
Dziś Kanał leży na obszarze Polski i Białorusi. Jego całkowita długość to około 103 km. Na tym odcinku wybudowano 18 śluz, z czego 14 znajduje się po polskiej stronie, jedna w pasie granicznym i trzy po stronie białoruskiej. Tak jak przed laty, aby komora napełniła się wodą, śluzowi otwierają luki wrót, podnosząc zastawki ręcznymi lewarkami. Następnie otwierają masywne wrota, pchając długie dyszle, które stanowią przeciwwagę dla skrzydeł wrót.
Historię kanału można poznać w muzeum, które mieści się w XIX-wiecznym domku, zwanym Dworkiem Prądzyńskiego. Obok znajduje się śluza "Augustów”. Kanał razem z Czarną Hańczą to jeden z najbardziej znanych szlaków kajakowych w Polsce.
W 2007 roku decyzją Prezydenta RP Kanał Augustowski stał się Pomnikiem Historii. Kandydował też do wpisania na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako obiekt kulturowy.
